با انتخاب تاریخ مورد نظر، میزان گستردگی پوشش برف را که در تصاویر ماهواره ای مشخص شده اند، مشاهده نمائید.
•••
مقدمه ای بر پوشش برف و پایش ماهواره ای آن
ایران سرزمینی با تنش آبی است که در منطقه خشک و نیمه خشک کره‌ی زمین قرارگرفته و لذا بارش برف مهم‌ترین عامل تأثیر گذار در میزان ذخایر آب، محسوب میگردد. همچنین برف یکی از فاکتورهای مهم کنترل کننده‌ی هیدرو اقلیم هر ناحیه‌ی جغرافیایی است.
برف یکی از اشکال مهم بارش در چرخه هیدرولوژی مناطق کوهستانی بوده که در تأمین منابع آب آشامیدنی و کشاورزی به صورت جریان‌های تأخیری در فصول پرآبی و جریان‌های کمینه در فصول کم آبی و تولید انرژی نقش ارزنده ایفا می‌کند. ازسوی دیگر رواناب حاصل از ذوب برف به دلیل نقش تأخیری آن، منبع اصلی تغذیه سفره های آب زیرزمینی و در برخی از موارد به دلیل هم زمانی با بارش های بهاره منشأ بروز سیلاب های مخرب با حجم جریان بیش از ظرفیت رودخانه ها می‌شود (قنبرپور، 1383).
کاربرد سنجش‌ازدور در هیدرولوژی:
ایستگاه های هواشناسی به دلیل تعداد محدود و ماهیت نقطه ای بودن اندازه‌گیری آنها، برای مطالعه پدیده پیوسته ای همچون برف، نماینده مناسبی نمی باشد. همچنین اندازه‌گیری و نمونه برداری میدانی برف به دلیل هزینه بالا و زمان بر بودن مقرون به‌صرفه نیست. فناوری سنجش از دور در مقایسه با روش‌های فوق، درمجموع دارای هزینه کمتر بوده و مشکل دسترسی به محل های مرتفع را آسان ساخته است. همچنین به دلیل تباین خوب بازتابندگی برف با اغلب سطوح، ماهواره‌ها ابزار مناسبی جهت اندازه‌گیری پوشش برف است. از کاربردهای مهم سنجش از دور در هیدرولوژی به دست آوردن داده‌های مربوط به برف، همچون سطح پوشیده از برف و آب معادل برف را می‌توان نام برد که جهت پیش‌بینی رواناب ناشی از ذوب برف به‌صورت همزمان و فوری، بسیار مهم است.
کاربرد طیف الکترو مغناطیسی در مطالعه برف :
مهم‌ترین قسمت‌های طیف الکترومغناطیس که در مطالعات برف و یخ کاربرد دارد شامل نور مرئی و مادون قرمز و ماکروویو است. در محدوده‌ی مرئی و مادون قرمز نزدیک برف تازه دارای بیشترین انعکاس نسبت به سطوح دیگر از جمله آب، خاک و پوشش گیاهی است به همین دلیل چشم انسان برف تازه را به رنگ سفید می‌بیند. داده‌های گرمایی می توانند در کمک به شناسایی مرز نواحی برفی و غیر برفی مفید باشند، اما در این محدوده از طیف الکترو مغناطیس نیز مانند نور مرئی و مادون قرمز نزدیک ابرها باعث محدودیت می‌شوند. داده های اپتیکی سنجش از دور دارای محدودیت‌هایی همانند حضور ابر که مانع رسیدن بازتابش سطح زمین به ماهواره می‌شوند، هستند. در این وضعیت داده های ماکروویو تنها راه حل برای به دست آوردن اطلاعات درباره سطح برف و یخ هستند.
با توجه به پیشرفت های موجود در چند دهه ی گذشته، توسط کشورهای مختلف سنجنده ها و ماهواره های متعدد و متنوعی طراحی و به فضا ارسال شده که یکی از مهم‌ترین آنها، سنجنده MODIS است که بر روی ماهواره های TERRA و AQUA نصب گردیدند. سنجنده مذکور، با توجه به قابلیت های فنی و اپتیکی خود، تصاویر متنوعی را در باندهای مختلف الکترو مغناطیس عرضه می‌دارد.
ویژگی های بازتابشی برف و شاخص پوشش برفی : NDSI (Normalized Difference Snow Index)
بازتابندگی سطح برف به شدت از تغییر عواملی چون دانه‌بندی، شکل، محتوی آب، زبری سطح، ژرفا و ناخالصی برف و همچنین زاویه فرود خورشیدی و زاویه انعکاس تأثیر می‌پذیرد. افزایش برف از میزان بازتابندگی آن درنواحی طیفی مرئی و فروسرخ نزدیک می‌کاهد که عامل اصلی این کاهش افزایش دانه‌بندی برف به دلیل ذوب و انجماد دوباره آن است (بارتون، 2001) میزان امواج کوتاه و بلندی که درسطح برف دریافت میگردد، قادر است منبع مهمی برای فرایند ذوب برف باشد. مهم‌ترین ویژگی نوری (اپتیک) برف که باعث اختلاف در بازتابش طیفی برف می‌شود، اختلاف در محدوده طیف مرئی و مادون قرمز کوتاه است.
سنجنده MODIS نقشه‌های با قابلیت مشاهده پوشش برفی را با استفاده ازشاخص پوشش برف، در مقیاس های وسیع و استفاده سریع در مطالعات منطقه‌ای فراهم می‌نماید (سلیمانسون و اپل، 2004). شاخص پوشش برفی NDSI یک نسبت گیری طیفی است که از اختلاف طیفی باندهای مادون قرمز کوتاه و باند مرئی سنجنده MODIS استفاده می‌کند. این شاخص از بازتاب طیفی برف که در باند مرئی دارای بازتاب بالا و محدوده طیفی مادون قرمز کوتاه دارای بازتاب پایین است، برای تفکیک برف از ابر و نواحی بدون پوشش برفی استفاده می‌کند.
که در آن از بازتابش باندهای 4 و 6 سنجنده مادیس استفاده می‌شود.
بازگشت به پایش ماهواره ای
