سامانه پایش ماهواره ای آلودگی در سطح کشور (آفاق) توسط سازمان فضایی ایران و با بهره گیری از توانمندی بخش خصوصی (شرکت شریف کاوشنگر) توسعه داده شده است. در این گزارش نتایج پایش ماهواره ای غلظت آلاینده دی اکسید نیتروژن استان تهران و قزوین در آذر ماه سال 1400 (1 تا30 آذر ماه) ارائه می شود. فناوری سنجش ازدور با بکارگیری تصاویر ماهوارهای، توانایی اندازه گیری عناصر موجود در اتمسفر را دارد. در این مطالعه ابتدا تعداد روزهای ابری استان تهران و قزوین در آذر 1400مشخص و حذف شدهاند و سپس برای روزهای غیر ابری، میزان گاز آلاینده NO2 اندازه گیری شده است.
جدول 1- روزهای ابری استان تهران در آذر 1400

با پردازش تصاویر ماهواره Sentinel-5p میانگین غلظت آلاینده دی اکسید نیتروژن استان تهران به تفکیک شهرستان تخمین زده شده است (جدول شماره 2). در جدول شماره 2 مقادیر با رنگ قرمز نشان دهنده بیشترین مقدار میانگین می باشد. همانطور که مشاهده می شود آلوده ترین شهرستان در استان تهران، شهرستان تهران می باشد که با 10 روز، بیشترین میزان آلودگی را ثبت کرده است (مقادیر آلودگی شهرستان قدس به دلیل عدم وجود دیتای کافی حذف شده است).
جدول 2- میانگین غلظت دی اکسید نیتروژن در آذر ماه 1400 در سطح استان تهران به تفکیک شهرستان
در جدول 3 نیز، بیشترین و کمترین میزان ثبت شده آلاینده NO2 در شهرستان های استان تهران برای آذر ماه 1400 نمایش داده شده است.
جدول 3- بیشترین و کمترین میزان ثبت شده آلاینده NO2 در شهرستان های استان تهران برای آذر ماه 1400
در نمودار شماره 1 نیز میانگین غلظت آلاینده دی اکسید نیتروژن استان تهران و برخی از شهرستان ها نمایش داده شده است. همانطور که در نمودار مشاهده می شود روند آلودگی دی اکسید نیتروژن در اواسط و اواخر آذر ماه به دلیل ورود سامانه بارشی به سطح استان، یک روند نزولی داشته است.

نمودار1- میانگین روزانه غلظت دی اکسید نیتروژن در آذر 1400
غلظت دی اکسید نیتروژن استان قزوین
با پردازش تصاویر ماهواره Sentinel-5p میانگین غلظت آلاینده دی اکسید نیتروژن استان قزوین به تفکیک شهرستان تخمین زده شده است (جدول شماره 4). در جدول شماره 4 مقادیر با رنگ قرمز نشان دهنده بیشترین مقدار میانگین می باشد. همانطور که مشاهده می شود آلوده ترین شهرستان در استان، شهرستان آبیک می باشد که با 13 روز، بیشترین میزان آلودگی را ثبت کرده است.
جدول 4- میانگین غلظت دی اکسید نیتروژن در آذر ماه 1400 در سطح استان قزوین به تفکیک شهرستان
در جدول 5 نیز، بیشترین و کمترین میزان ثبت شده آلاینده NO2 در شهرستان های استان قزوین برای آذر ماه 1400 نمایش داده شده است.
جدول 5: بیشترین و کمترین میزان ثبت شده آلاینده NO2 در شهرستان های استان قزوین برای آذر ماه
در نمودار شماره 2 نیز میانگین غلظت آلاینده دی اکسید نیتروژن استان قزوین و شهرستان های استان قزوین نمایش داده شده است. همانطور که در نمودار مشاهده می شود روند آلودگی دی اکسید نیتروژن در اواخر ماه به دلیل ورود سامانه بارشی به سطح استان، یک روند نزولی داشته است.
نمودار2- میانگین روزانه غلظت دی اکسید نیتروژن شهرستان های استان قزوین در آذر 1400